Πληθώρα στοιχείων που προέρχονται από τα (ΓΑΚ) Γενικά Αρχεία του Κράτους, καθώς και παλαιότερες τεκμηριωμένες επιστημονικές μελέτες πιστοποιούν την ίδρυση και λειτουργία της Αλληλοδιδακτικής Σχολής στην Καρυά Αργολίδας. Το 1831 οι κάτοικοι με την ενθάρρυνση του Αρχιερέα Ηλιουπόλεως Άνθιμου καταφέρνουν το χωριό να αποκτήσει Αλληλοδιδακτικό Σχολείο το μοναδικό στην περιοχή της ορεινής Αργολίδας. Βάσει των εγγράφων του Υπουργείου Θρησκείας και των σχολικών φακέλων διακρίνεται η παιδαγωγική ικανότητα και η άριστη γνώση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας του αγνώστων στοιχείων δασκάλου.
Ο μισθός του είχε οριστεί από τους κατοίκους στους εξήντα φοίνικες μηνιαίως. Από τους πρώτους μήνες της λειτουργίας της σχολής, οι κάτοικοι αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους απέναντι στο δάσκαλο και ζητούν την βοήθεια της πολιτείας . Με το υπ’αριθ. 2.541/18/7/1831 διάταγμα διατέθηκαν για τον μισθό του δασκάλου τριάντα φοίνικες. Η επιχορήγηση αυτή ίσχυσε μόνο για ένα μήνα τον Αύγουστο του 1831. (εφημερίδα ΘΑΡΡΟΣ 21 Αυγούστου 1984 Σχολεία της περιοχής Άργους 1828-1833 του Βασίλη Κ. Δωροβίνη).
Από το καταστατικό των διδακτικών καταστημάτων Άργους προκύπτει ότι η σχολή λειτουργούσε έως τον Μάιο του 1832. Τα επόμενα στοιχεία που αφορούν το σχολείο της Καρυάς τα βρίσκουμε σε έγγραφο του 1866 που ακολουθεί.
Είναι ένας τριμηνιαίος έλεγχος που υπογράφεται από τον δάσκαλο και διευθυντή Κωνσταντίνο Α. Παπαφλέσσα τον πρώτο Καρυώτη δάσκαλο. Από το έγγραφο αυτό παίρνουμε στοιχεία για την λειτουργία και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε το δημοτικό σχολείο γενικότερα. Οι προφορικές μαρτυρίες των κατοίκων της εποχής που διασώθηκαν από στόμα σε στόμα μαρτυρούν ότι το σχολείο στεγαζόταν στον προαύλιο χώρο του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου δυτικότερα του ναού. Για είκοσι χρόνια το σχολείο λειτουργεί με τον ίδιο δάσκαλο αλλά πλέον στεγάζεται στην οικία κληρονόμων Γεωργίου Σπανού στο κάτω χωριό. Μετά το 1886 ακολουθούν οι δάσκαλοι Παναγής Ράπτης και Παναγής Γεωργαντόπουλος από την Ακράτα Αιγείρας Κορινθίας.
Τον Ιούλιο του 1900 βγήκε σε δημοπρασία η εργολαβία της κατασκευής του σημερινού κτηρίου του σχολείου. Χτίστηκε σύμφωνα με το σχέδιο του νομομηχανικού Δ. Καλλία και τύπου Β (μονοτάξιο σχολείο). Με το ΦΕΚ 174 13/6/1900 τεύχος3ο Αρ. 12158 Π.Ε΄ και την υπογραφή του υπουργού Εκκλησιαστικών και δημοσίας εκπαιδεύσεως Σ.Ε. Στάη εγκρίνεται η κατασκευή μονοταξίου δημοτικού σχολείου αρρένων είς το χωρίον Καρυά του δήμου Λυρκείας της επαρχίας Άργους του νομού Αργολίδος και ο προϋπολογισμός του φθάνει το ποσό των 16400 δραχμών. Η δημοπρασία θα γινόταν στο Άργος από τις 21 έως 23 Ιουλίου. Δεν αναλαμβάνει κανείς την κατασκευή του κτηρίου και η διαδικασία επαναλήφθηκε τον Αύγουστο του ίδιου έτους . (ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΝΑΛΕΚΤΑ ΤΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΟΥ ΤΕΩΣ ΔΗΜΟΥ ΑΛΕΑΣ Ξενοφώντα Χρ. Ηλία, εκπαιδευτικού).
Στο βιβλίο της αρχιτέκτονα – μηχανικού και καθηγήτριας του Μετσόβιου Πολυτεχνείου Ελένης Καλαφάτη «ΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΚΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 1821-1929» Αθήνα 1988 σελίδα 178, δεν προκύπτει ότι διατέθηκαν χρήματα από το κληροδότημα του Ανδρέα Συγγρού για ανοικοδόμηση σχολικών κτηρίων μέχρι το 1927. Δυστυχώς δεν υπάρχει στα ΓΑΚ Ναυπλίου φάκελος που να αφορά το σχολείο της Καρυάς και που να προσδιορίζει το ακριβές έτος που χτίστηκε το κτήριο. Υπολογίζεται περίπου στην πρώτη δεκαετία του 1900.
Στις 30/6/1928 με την υπ’ αριθ. 179 απόφαση του ΕΠΟΠΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΑΡΓΟΛΙΔΟΣ δίδεται έπαινος και τιμητική διάκριση στον Καρυώτη δάσκαλο Μιχαήλ Κων/νου Φλέσσα για το ότι επιτεύχθηκε χάρη στη μεγάλη του προσπάθεια η ανοικοδόμηση (πιθανός η προσθήκη της αίθουσας ) του δημοτικού σχολείου Καρυάς. Η λειτουργία του σχολείου συνεχίζεται και φτάνουμε στο 1933 και στα μαθητολόγια και το διδακτικό προσωπικό που παρουσιάζεται στο βιβλίο του Καρυώτη δάσκαλου Σπύρου Καραμούντζου, Λόγια Καρυάς.
Οι Καρυώτες δάσκαλοι Σπύρος Καραμούντζος η Ελένη Παπαγεωργίου (Καραμούντζου) σύζυγος Κων/νου Παναγιωτόπουλου, οι Γεώργιος και Αλέξανδρος Παπασπυρόπουλος υπηρετούν το σχολείο έως τον Ιανουάριο 1944 που κλείνει λόγω Γερμανικής κατοχής. Επαναλειτουργεί τον Οκτώβριο του ίδιου έτους με 157 μαθητές και μαθήτριες και δάσκαλο τον Δημήτριο Κουγέα. Ακολουθούν οι Μιχάλης Κλεόπας, ο Κων/νος Λάμπρου και η Φωτεινή Φίλη έως το 1950. Η λειτουργία του σχολείου συνεχίζεται έως το 2003 με τελευταία δασκάλα την Μαρία Μποζιονέλου.
Οι φωνές των παιδιών δεν ακούγονται πια, το προαύλιο άδειασε και η πορεία του σχολείου προδιαγεγραμμένη και ίδια με των υπολοίπων σχολειών της Ελληνικής επαρχίας που ερημώνει περισσότερο μέρα με την ημέρα.
Ελένη Φλέσσα
Δημοτικό Σχολείο Καρυάς Άργους (1831-2003)
Οκτωβρίου 7, 2009 από Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού
φώτο.Ελένη Γ. Καραμούντζου – Παπαγεωργίου. Η πρώτη καρυώτισσα δασκάλα.
Πηγές
Αθουσάκης Αδάμ, «Η εκπαίδευση στην Αργολίδα, Κορινθία και Μεγαρίδα κατά την Καποδιστριακή Περίοδο 1828-1832», Εκδόσεις Καταγράμμα, Κόρινθος, 2003.
Καλαφάτη Ελένη, «Τα σχολικά κτήρια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης 1821-1829», Αθήνα 1988.
Δωροβίνης Βασίλειος, «Σχολεία της περιοχής Άργους», εφημερίδα ΘΑΡΡΟΣ, φύλλο 21ης Αυγούστου 1984.
Ηλίας Χρ. Ξενοφώντας, «Ιστορικά Ανάλεκτα των χωριών του τέως Δήμου Αλέας», Αθήνα, 1994.
Καραμούντζος Σπυρίδων, «Λόγια Καρυάς», Αθήνα 2007.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου